Obowiązki inwestora a komfort akustyczny

Obowiązki inwestora a komfort akustyczny
autorem artykułu jest Jacek Danielewski

W procesie inwestycyjnym występuje kilku uczestników, jednak głównym, gdyż wydającym fundusze i podejmującym decyzje, jest inwestor. Poziom jego świadomości i wiedzy determinuje jakość całego przedsięwzięcia. W zależności od zakresu i poziomu swojej wiedzy inwestor stawia wymagania pozostałym uczestnikom procesu budowanego. Jeżeli wiedza inwestora jest dostatecznie wysoka, to posiadane środki finansowe zostaną jak najlepiej zainwestowane. Dobry i komfortowy akustycznie dom lub obiekt użytkowy nie jest wcale droższy od kiepskiego budynku o niskim standardzie. Współczesne technologie oferują szeroki zakres rozwiązań technicznych, które w zależności od warunków architektoniczno-urbanistycznych lepiej lub gorzej spełniają oczekiwania przyszłych użytkowników. Brak wyraźnej artykulacji swoich potrzeb ze strony Inwestora może prowadzić do niepotrzebnych sytuacji spornych. Precyzyjnie spisana umowa na prace przygotowawcze i realizacje inwestycji zawierająca oczekiwania techniczne pozwoli uniknąć w przyszłości wszelkich konfliktów między inwestorem, a projektantem i wykonawcą. Oczekiwana jakość obiektu powinna być określona przez inwestora w sposób jednoznaczny, najlepiej poprzez przywołanie konkretnych, oczekiwanych wartości parametrów. Przykładowymi parametrami, jakie można przywołać jest poziom dźwięku lub izolacyjność akustyczna przegród. Pamiętać należy jednak, że w kwestii komfortu akustycznego obiektów prawo budowlane określa minimalne wymagania parametryczne, związane głównie z ochroną osób trzecich. Wyższe wymagania definiuje inwestor świadom funkcjonowania obiektu, swoich potrzeb i wpływu dźwięku na ludzi oraz dochody z obiektu o odpowiedniej jakości.

Obowiązki inwestora
Zakres realizacji inwestycji powinien być precyzyjny; nie powinien być ogólnikowy i sprowadzać się tylko do słów "akustyka budowlana", "ochrona przed hałasem". Inwestor powinien określić klasę obiektu i przeznaczenie wszystkich pomieszczeń, ogólny zakres nasycenia wyposażeniem technicznym, a do projektu budowlanego dostarczyć zamknięty projekt technologii działania obiektu. Jest to minimalne wymaganie dla zaprojektowania przez architekta, oraz współpracujących z architektem branżystów, odpowiedniego obiektu. Wszelkie dodatkowe, a zwłaszcza ponadnormowe wymagania, powinny być określone konkretnym parametrem technicznym. Brak wyraźnej artykulacji potrzeb ze strony inwestora może prowadzić do niepotrzebnych sytuacji konfliktowych. Można temu zapobiec poprzez opracowanie odpowiedniej "książki obiektu". Dokument ten, stanowiący artykulację oczekiwań inwestora, powinien stanowić podstawę do przygotowania prac i spisania umowy z projektantem na realizację zadania inwestycyjnego. Precyzyjnie spisana umowa na podstawie założeń technicznych pozwoli uniknąć w przyszłości wszelkich konfliktów między inwestorem a projektantem oraz między inwestorem a wykonawcą.

Prawa inwestora
W polskim prawie jest określona minimalna jakość akustyczna obiektu poprzez wskazanie parametrów przegród oraz wartości poziomu dźwięku. Jest to minimum, które "należy się" inwestorowi bez dodatkowych wskazań, wytycznych, czy klauzul w umowie. Często jednak owo minimum jest ignorowane ze względu na to, że projektanci (głównie architekci) nie docierają do norm, na które powołuje się prawo budowlane lub nie ma obiektu w normie, jaki projektuje architekt. Niewiedza Inwestora sprzyja powstawaniu nowych obiektów o niskim komforcie akustycznym. Znajomość swoich potrzeb i umiejętność ich prawidłowego wyrażania sprzyja zadowoleniu inwestora, kiedy przedsięwzięcie zostanie już ukończone i odebrane, a użytkownicy wnętrz nie będą zgłaszać zastrzeżeń do warunków panujących w obiekcie. Prawem inwestora jest uzyskanie projektu zaspakajającego potrzeby zgodnego z wymaganiami przepisów budowlanych. Inwestor ma również prawo otrzymać dokumentację rzetelnie zweryfikowaną przez urzędnika państwowego. Pomiędzy inwestorem a urzędnikiem (zatwierdzającym dokumentację) istnieje związek precyzyjnie określony w kolejnych artykułach prawa budowlanego. Pytanie, jakie powstaje, to kto odpowiada za błędy z zakresu akustyki w architekturze, jeśli dokumentacja nie została prawidłowo zweryfikowana i urzędnik dopuścił do realizacji rozwiązania niezgodnego z prawem? W wielu wypadkach urzędnicy "spychają" swoje obowiązki na architektów wymagając podpisywania dodatkowych oświadczeń. Aż do czasu wejścia w życie nowych pro inwestorskich przepisów budowlanych korzystniej jest, kiedy dla swojego dobra inwestor precyzuje swoje potrzeby i wymagania. Prawidłowo przeanalizowane potrzeby inwestora pod względem jakości akustycznej obiektu pozwolą na stworzenie jasnych założeń projektowych. Dzięki temu w dokumentacji budowlanej zostaną umieszczone informacje o klimacie akustycznym, zastosowane rozwiązania techniczne zapewnią wymagane parametry akustyczne, a inwestor nie "pójdzie z torbami" na skutek reklamacji użytkowników obiektu.

Prawa i obowiązki - litera prawa budowlanego
Przepisy prawa budowlanego wyraźnie określają uczestników procesu budowlanego przypisując im odpowiednie obowiązki.
Uczestnikami procesu budowlanego, w rozumieniu ustawy, są:
- inwestor,
- inspektor nadzoru inwestorskiego,
- projektant,
- kierownik budowy lub kierownik robót.

Zgodnie z prawem to inwestor odpowiedzialny jest za harmonogram prac i prawidłowe prowadzenie inwestycji oraz zatrudnienie kompetentnych osób. Do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie:
- opracowania projektu budowlanego i, stosownie do potrzeb, innych projektów,
- objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy,
- opracowania planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
- wykonania i odbioru robót budowlanych,
- w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych.

Inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego na budowie. Inwestor może zobowiązać projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego. W zakresie akustyki w architekturze problemem wiarygodności kompetencji jest brak jakichkolwiek uprawnień państwowych z zakresu akustyki w architekturze. W obiektach, gdzie konieczne jest ustanowienie nadzoru inwestorskiego, nadzór akustyka jest również dyskusyjny i zależy tylko od potrzeby inwestora. Zatrudniając projektanta inwestor powinien być świadom jego kompetencji, wiedzy i obowiązków.

Do podstawowych obowiązków projektanta należy:
- opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z ustaleniami określonymi w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia,
- sporządzenie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ze względu na specyfikę projektowanego obiektu budowlanego, uwzględnianej w planie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
- uzyskanie wymaganych opinii, uzgodnień i sprawdzeń rozwiązań projektowych w zakresie wynikającym z przepisów,
- wyjaśnianie wątpliwości dotyczących projektu i zawartych w nim rozwiązań,
- sprawowanie nadzoru autorskiego na żądanie inwestora lub właściwego organu,
- stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem,
- uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego.

Projektant, w trakcie realizacji budowy, ma prawo:
- wstępu na teren budowy i dokonywania zapisów w dzienniku budowy dotyczących jej realizacji,
- żądania, wraz ze wpisem do dziennika budowy, wstrzymania robót budowlanych w razie stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia lub wykonywania ich niezgodnie z projektem.

Po opracowaniu dokumentacji przystępując do realizacji inwestycji inwestor powinien zadbać o zatrudnienie osoby prowadzącej inwestycję w sposób należyty. Problemy, jakie pojawiają się podczas realizacji, związane są głównie z nieokreśleniem parametrów akustycznych wyrobów budowlanych w dokumentacji architektonicznej. W wielu inwestycjach to kierownik budowy podejmuje decyzję o zakupie konkretnego materiału budowlanego.

Do podstawowych obowiązków kierownika budowy należy:
- przejęcie od inwestora i odpowiednie zabezpieczenie terenu budowy,
- prowadzenie dokumentacji budowy,
- zapewnienie geodezyjnego wytyczenia obiektu oraz zorganizowanie budowy i kierowanie budową,
- koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
- wprowadzanie niezbędnych zmian dotyczących ochrony zdrowia, wynikających z postępu wykonywanych robót budowlanych,
- podejmowanie niezbędnych działań uniemożliwiających wstęp na budowę osobom nieupoważnionym,
- wstrzymanie robót budowlanych w przypadku stwierdzenia możliwości powstania zagrożenia oraz bezzwłoczne zawiadomienie o tym właściwego organu,
- zawiadomienie inwestora o wpisie do dziennika budowy dotyczącym wstrzymania robót budowlanych z powodu wykonywania ich niezgodnie z projektem,
- realizacja zaleceń wpisanych do dziennika budowy,
- zgłaszanie inwestorowi do sprawdzenia lub odbioru wykonanych robót ulegających zakryciu bądź zanikających oraz zapewnienie dokonania wymaganych przepisami lub ustalonych w umowie prób i sprawdzeń instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych przed zgłoszeniem obiektu budowlanego do odbioru,
- przygotowanie dokumentacji powykonawczej obiektu budowlanego,
- zgłoszenie obiektu budowlanego do odbioru odpowiednim wpisem do dziennika budowy oraz uczestniczenie w czynnościach odbioru i zapewnienie usunięcia stwierdzonych wad .

Kierownik budowy w stosunku do inwestora ma prawo:
- występowania do inwestora o zmiany w rozwiązaniach projektowych, jeżeli są one uzasadnione koniecznością zwiększenia bezpieczeństwa realizacji robót budowlanych lub usprawnienia procesu budowy;
- ustosunkowania się w dzienniku budowy do zaleceń w nim zawartych.

Zgodnie z prawem budowlanym inwestor może ustanowić inspektora nadzoru inwestorskiego (z wyłączeniem obiektów, gdzie inspektor jest obligatoryjny). Inspektor weryfikuje postęp prac i prowadzi kontrolę realizacji prac oraz wyrobów dostarczanych na obiekt. Jednym z ważnych zadań inspektora jest podejmowanie za inwestora decyzji o ewentualnych zmianach wyrobów budowlanych, stosowaniu zamienników o innych parametrach.

Do podstawowych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego należy:
- reprezentowanie inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli zgodności jej realizacji z projektem i pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej;
- sprawdzanie jakości wykonywanych robót i wbudowanych wyrobów budowlanych, a w szczególności zapobieganie zastosowaniu wyrobów budowlanych wadliwych i niedopuszczonych do stosowania w budownictwie;
- sprawdzanie i odbiór robót budowlanych ulegających zakryciu lub zanikających, uczestniczenie w próbach i odbiorach technicznych instalacji, urządzeń technicznych i przewodów kominowych oraz przygotowanie i udział w czynnościach odbioru gotowych obiektów budowlanych i przekazywanie ich do użytkowania;
- potwierdzanie faktycznie wykonanych robót oraz usunięcia wad, a także, na żądanie inwestora, kontrolowanie rozliczeń budowy.

Inspektor nadzoru inwestorskiego ma prawo:
- wydawać kierownikowi budowy lub kierownikowi robót polecenia, potwierdzone wpisem do dziennika budowy, dotyczące: usunięcia nieprawidłowości lub zagrożeń, wykonania prób lub badań, także wymagających odkrycia robót lub elementów zakrytych, oraz przedstawienia ekspertyz dotyczących prowadzonych robót budowlanych i dowodów dopuszczenia do stosowania w budownictwie wyrobów budowlanych oraz urządzeń technicznych;
- żądać od kierownika budowy lub kierownika robót dokonania poprawek bądź ponownego wykonania wadliwie wykonanych robót, a także wstrzymania dalszych robót budowlanych w przypadku, gdyby ich kontynuacja mogła wywołać zagrożenie bądź spowodować niedopuszczalną niezgodność z projektem lub pozwoleniem na budowę.

--
mgr inż. wibroakustyk Jacek Danielewski
Główny Konsultant ds. Akustyki w Architekturze
FABRYKA CISZY

Artykuł pochodzi z serwisu www.Artelis.pl

Zobacz takze:
Konsulting akustyczny w architekturze
Darmowa nakładka zmieniająca wygląd Windows
Bezbronny
Działalność marketingowa firmy produkującej styropian
Urlop wypoczynkowy pracowników tymczasowych